De compositione cum prioratu sancti Thomæ Sparnonensis, de censibus et redditibus
apud Sparnonem.
A Original en parchemin. — Inv., p. 137, l. 3, nº 9.
a Cartulaire de l’abbaye Notre-Dame des Vaux-de-Cernay, de
l’ordre de Cîteaux, au diocèse de Paris, éd. Lucien Merlet et Auguste
Moutié, Paris, 1857-1858.
D'après a.
Omnibus presentes litteras inspecturis, prior
sancti Thome Sparnonis, salutem
in Domino :
Noverint universi quod cum contentio esset et diu fuisset inter nos et
conventum nostrum, ex una parte, et religiosos viros abbatem et
conventum Vallium Sarnaii, ex altera, super eo videlicet
quod nos et conventus noster predictus, volebamus et petebamus a religiosis
predictis quod ipsi ponerent extra manum suam census quosdam seu redditus quos
ipsi percipiebant et percipere consueverant, annuatim
in festo sancti Remigii, apud Sparnonem, a
personis inferius annotatis, videlicet a Dyonisio, dicto
Parvo, decem solidos pro quadam hostisia et terris
ibidem adjacentibus ; ab illis qui dicuntur les
Pepinais, sex solidos pro quadam
teneura quam habent apud Savonières ; a Gaufrido Maulevaut, tres solidos de
domo de Capella ante furnum ; a familia Petri Tibert, duodecim denarios a tenemento
eorumdem de Savonières ; a Thoma de Houdenc, clerico, decem denarios et obolum
de quadam area de Savonières : quos quidem redditus seu census movere
dicebamus de nostro dominio et censiva.
Item cum contentio esset et diu fuisset inter nos et conventum nostrum, ex
una parte, et dictos religiosos, ex altera, super eo videlicet quod
nos exigebamus seu exigere nitebamur a Renoldo de Chancres, hospite eorumdem, omne genus
costumarie de rebus suis, quousque vendebat seu venales exponebat in mercatis
nostris que habemus apud Sparnonem, dictis religiosis ex
adverso asserentibus et dicentibus se non teneri ponere extra manum suam census
seu redditus predictos et nos nichil juris in eisdem habere.
Dicerent etiam dictum hospitem suum manentem in quadam domo movente ab eisdem
et sita in censiva eorum, in vico qui dicitur vicus de
Capella, in exitu castri
Sparnonis, et adheret ac juncta est porte dicti castri,
que vulgariter dicitur porta de Capella, omnino eundem
hospitem liberum et immunem ab omni prestatione quarumlibet costumarum, tam ex
donatione Symonis, quondam comitis
Ebroycensis, qui comes dedit eisdem religiosis
dictam domum omnino liberam in perpetuum, nec non et hospitem predictum
manentem, et quemlibet in eadem domo post dictum Renoldum,
im perpetuum successive mansurum1, quem ex prescriptione longi temporis legitime et diu obtenta
ab eisdem et hospite suo, ut dicebant.
Tandem, de bonorum virorum consilio, pensata utilitate monasterii nostri et
sui, inter nos et conventum nostrum predictum, ex una parte, et
dictos religiosos, ex altera, pacificatio super dictis contentionibus extitit in
hunc modum, videlicet quod dicti religiosi nobis et prioratui nostro seu
conventui im perpetuum quitaverunt et resignaverunt omnes redditus seu census, necnon et omnes alios redditus seu census, si quos alios habebant
vel habere poterant, usque in hodiernum diem, in castro seu territorio
Sparnonis, et omne jus tam possessionis quam
proprietatis quod in predictis censibus seu redditibus habebant vel habere
poterant quoquo modo seu occasione seu ratione premissorum, in nos et prioratum
nostrum supradictum ex nunc im perpetuum transtulerunt, et censuarii qui
debebant eisdem census seu redditus predictos de eisdem nobis instaverunt,
exceptis sex solidis quos illi qui vocantur les Poucinois consueverant percipere de
censibus predictis in loco qui dicitur la
Savonière, et per manum dictorum
religiosorum annuatim ; volentes et concedentes quod ex nunc dicti censuarii
nobis et prioratui nostro predicto sancti Thome Sparnonis
in futurum de predictis satisfaciant, et annuatim de eisdem satisfaciant nobis,
et respondeant secundum consuetudinem Sparnonis, et
excepto censu pro dicta domo libera, eisdem religiosis debito ab hospite nunc
manente in eadem et hospitibus in eadem mansuris, eisdem annuatim reddendo,
prout antea fieri consuevit.
Nos vero, in recompensationem premissorum et pro bono pacis, viginti
libras parisienses dedimus et solvimus religiosis predictis ; volumus etiam et
concedimus quod hospes eorum predictus et alii qui pro tempore in eadem domo
manebunt successive, unus post alium, omnino liberi et immunes
existant in perpetuum, per castrum Sparnonis et
territorium ejusdem, excepta terra et censiva nostra, et que a nobis movere
videntur a prestatione quarumlibet costumarum, quocumque nomine censeantur, die
mercati nostri et etiam quibuslibet aliis diebus, quantum ad nos et prioratum
nostrum pertinet, si in aliquibus costumis idem hospes nobis vel prioratui
nostro tenebatur vel etiam teneri videbatur.
Si vero de rebus hospitis supradicti quas venales exposuerunt, utrum sue
proprie fuerint dubitatum fuerit, ipse vel qui res venderit loco ejus super hoc
fidem prestet corporalem nobis, omni alio genere probationis excluso.
In cujus rei testimonium et memoriam, presentes litteras sigilli nostri
munimine roboravimus.
Datum anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo nono, mense
julio.