De compositione inter conventum de Argentolio et Guidonem de Caprosia, de diversis redditibus apud Chavenolium.

  • A Original en parchemin. — Inv., p. 33, l. B, nº 8.
  • a Cartulaire de l’abbaye Notre-Dame des Vaux-de-Cernay, de l’ordre de Cîteaux, au diocèse de Paris, éd. Lucien Merlet et Auguste Moutié, Paris, 1857-1858.
D'après a.

« Ludovicus, Dei gratia, Francorum rex, notum facimus universis presentes litteras inspecturis, quod nos litteras prioris ecclesie beate Marie de Argentolio et ejusdem loci conventus vidimus sub hac forma :

Universis presentes litteras inspecturis, frater Manasserus, beate Marie de Argentolio prior humilis, et ejusdem loci conventus, monachi monasterii Beati Dyonisii in Francia, salutem in Domino : Notum facimus quod cum nobiles vir et mulier Guido de Caprosia, castellanus de Neaufle, et Maria, ejus uxor, assererent se habere et percipere, ex hereditate dicte Marie, de annuo redditu, in villa et territorio de Chavenolio, decem et octo modios avene et septem libras parisienses vel circiter, videlicet pro tallia ad pastum regis sex modios avene, pro bernagio et falconagio sex modios, pro taxamento quatuor modios, pro corveis equorum in martio trahentium duos modios vel circiter ; in denariis vero sexaginta solidos parisienses vel circiter ; pro fretengagio de tallia quatuor libras parisienses ; item serjanteram quam Robertus de Sancto Dyonisio tenebat de eisdem nobilibus in feudum, ut dicebant : cum etiam assererent se habere in villa, hominibus et hospitibus de Chavenolio predicto omnimodam justiciam tam majorem quam minorem, citationes, subventiones ad reparandum fossata, pro expeditione, exercitu, chevalcheia et qualibet operatione ac negocio in homines hospites dicte ville, nec non etjuramenta de fideli custodia reddituum ipsorum nobilium ab eisdem hominibus et hospitibus de Chavenolio annuatim renovanda ; ac inter nos et dictos nobiles, super utraque justicia tam majore quam minore predictis, diu fuisset contentio agitata, nobis dicentibus utramque justiciam majorem et minorem de Chavenolio supradicto ad nos spectare ab antiquo et nos etiam eadem utraque justicia diucius usos esse ; tandem, prioratus nostri predicti utilitate sollercius perpensata, cum prefatis nobilibus amicabiliter composuimus in hunc modum : quod nos pro predictis decem et octo modiis avene, septem libris annui redditus, serjanteria, juribus ac pro eo quod reclamabant in utraque justicia tam majore quam minore predictis, necnon et pro omnibus hiis que in predictis villa, territoriis, hominibus, hospitibus et pertinentiis de Chavenolio, dictis nobilibus sive alterutri eorumdem competebant et competere ac racione premissorum obvenire poterant quoquo jure, ratione proprietatis, possessionis, dominii, feudi, quacumque ex causa et quocumque modo, de dono inclite memorie Phylippi, quondam illustris Francie regis, dedimus et concessimus per escambium dictis nobilibus triginta tres modios et duos sextarios avene ad mensuram Poissiaci, et quatuordecim libras parisienses annui redditus, reddendas ex parte nostra, annis singulis, in posterum, dictis nobilibus et eorum heredibus seu nuncio suo certo, videlicet dictas quatuordecim libras in domo nostra, dictos vero triginta tres modios et duos sextarios avene in granchia nostra apud Chavenolium, terminis subnotatis, videlicet unam medietatem, aliam medietatem tam avene quam pecunie predictarum ; hac condicione adjecta quod si staret per deffectum nostrum quominus dicti denarii et avena requisiti redderentur terminis suprascriptis, teneremur dictis nobilibus vel eorum heredibus ad penam decem solidorum parisiensium pro qualibet die ultra terminos prenotatos, donec denunciatum esset ex parte nostra dictis nobilibus seu uni eorumdem ad domum suam de Nealpha aut ei qui loco sui dictam domum custodiret, ut mitterent apud Chavenolium pro redditibus supradictis ; hiis tamen salvis quod ad rem hujus denunciationis facte contra nos non curreret dicta pena, et quod nisi iidem nobiles et eorum heredesfacerent recipi totaliter dictos denarios et avenam apud Chevenolium infra viginti dies post hujusmodi denunciationem, pro qualibet die in antea dictis viginti diebus elapsis, caderet unus sextarius avene de redditu prenotato. Tenemur eciam preter hoc solvere, per manum dicti Roberti de Sancto Dyonisio, servientis quondam ipsorum, set ex nunc nostri, quatuor sextarios avene, quatuor servientibus de Poissiaco, et ipsi Roberto pro serjanteria predicta sex sextarios. Predicti vero nobiles et eorum heredes, de pretaxatis triginta tribus modiis et duobus sextariis avene ac quatuordecim libris parisiensibus, tenentur, annis singulis, terminis consuetis, persolvere, ex feudo domine Isabellis de Elaencourt, duos modios avene et quinquaginta solidos, domino Phylippo Poquet, militi ; et domine Marie, ejus uxori, tres modios avene ; domino Miloni de Stagno et domine Agneti, ejus uxori, duos modios ; domino Petro de Cauda et domine Isabelli, ejus uxori, novem sextarios et viginti duos solidos ; ex elemosina vero priori Sancti Germani-in-Laya, unum modium ; abbati sancte Genovefe Parisiensis in Monte, unum modium ; monasterio Vallium Sarnaii, decem et octo sextarios1 ; ecclesie sancti Andree de Neaufla Castro, quatuor sextarios ; leprosie de Chamboutz, duos sextarios ; monialibus Sancti Cyrici, viginti solidos ; religiose mulieri Isabelle moniali Sancti Corantini, matertere seu amite domini Petri de Cauda predicti, tres solidos. Tenentur eciam prefati Guido et Maria, ejus uxor, et eorum heredes, factis sibi solutionibus ex parte nostra de predictis pecunia et avena, ut dictum est, nos erga personas et loca predicta super hiis liberare et, quantum jus desiderabit et requiret, indempnes conservare. Hoc etiam premissis conventionibus est adjectum quod nunquam poterunt iidem Guido et ejus uxor seu alteruter eorumdem nec eorum heredes, occasione reddituum vel pene, etiam si commissa sit, predictarum, nec ulla alia ratione, quicquam justicie exercere, set nec etiam reclamare in homines, hospites, servientes vel res nostrorum in villa, territorio sive justicia de Chavenolio. Licebit tamen eisdem Guidoni et Marie et eorum heredibus, si forte differemus solucionem avene et pecunie ac pene etiam commisse petitarum, elapsis octo diebus post terminorum quemlibet prefixorum, arrestare extra justiciam de Chavenolio usque ad quinque de hospitibus nostris de Chavenolio, et eosdem arrestatos tamdiu detinere, quousque super hiis esset eisdem plenarie satisfactum. Omnia autem et singula supradicta promittimus nos prior et conventus de Argentolio predicti, bona fide, nec non et sub religionis debito, firmiter tenere, fideliter adimplere et, per nos seu per alium, nulla de causa, in posterum contravenire, renunciantes expresse et ex certa sciencia omnibus cartis, instrumentis, litteris apostolicis et aliis que nobis seu prioratui nostro prodesse et predictis nobilibus, videlicet Guidoni et Marie vel eorum heredibus, obesse possent in aliquo, quominus tenerentur et fideliter adimplerentur omnia et singula suprascripta. In cujus rei testimonium, memoriam et confirmationem, nostris muniri sigillis presens fecimus instrumentum. Actum .

Nos autem, ad peticionem dictorum prioris et conventus, premissa omnia, prout superius continentur, volumus, concedimus et auctoritate regia confirmamus, salvo jure in omnibus alieno. Quod ut ratum et stabile permaneat in futurum, presentes litteras sigilli nostri fecimus impressione muniri. Actum Parisius, .