École des chartes » ELEC » Cartulaires d'Île-de-France » Notre-Dame de Maintenon » Cartulaire » Juillet 1223

Girard de Rus confirme le partage du fief de la Villeneuve de Maintenon fait entre Amaury de Maintenon et Julienne, veuve d'Etienne.

  • A Original en parchemin. Arch. du château de Maintenon, communiqué par M. le duc de Noailles.
  • a Cartulaires de Saint-Thomas d'Epernon et de Notre-Dame de Maintenon prieurés dépendant de l'abbaye de Marmoutier, éd. Auguste Moutié et Adolphe de Dion, Rambouillet, 1878.
D'après a.

« Ego Girardus de Rus, miles, notum facio omnibus presentes litteras inspecturis, quod cum nobilis vir Amauricus, dominus Metenonis cum domina Juliana, amita mea quondam relicta Stephani Teticis militis concorditer divisissent quicquid ipsi pro indiviso possidebant in territorio Nove Ville apud Metenonem, dicta Juliana quicquid habet in dicto feodo feodaliter a me tenet, in presentia mea constituta, Dominum Metenonis qui presentialiter aderat, suosque heredes in perpetuum, in totali sua dicti feodi portione hec que sequuntur habere recognovit, videlicet : garennam in nemore et planitie, et in terra nemoris, si nemus contigerit extirpari : In qua garenna si aliquis de hominibus dicte Juliane ad presens forisfactum captus fuerit aut detentus, se tertio de sua vicinia receptis ab ipsis juramentis poterit, si voluerit, se purgare : qui, si talem purgationem facere noluerit, vel in tali purgatione deficerit, dominus Metenonis ab ipso levabit emendam secundum consuetudinem Gallicanam ; sed pro suspicione aliqua, ratione garenne, nichil fiet domino Metenonis. Preterea homines dicte Juliane manentes in dicto feodo tenentur coquere ad furnum domini Metenonis, qui si ad alium furnum coxerint et inventi fuerint panes deportantes, totalis panis sic inventus erit domini Metenonis. Si vero aliquem dictorum hominum dominus Metenonis suspectum habuerit quod ad alium furnum coxerit, homo ille tenebitur se purgare proprio juramento cum uno compurgatore de sua vicinia in qua purgatione si deficerit, dominus Metenonis inde levare poterit tantum quinque solidos pro emenda. Tenentur etiam dicti homines molere ad molendina domini Metenonis : qui si inventi fuerint ad alia molendina moluisse, tota farina erit domini Metenonis. De suspicione vero molentium idem fiet domino Metenonis quod de furno superius est notatum. Debent equidem homines supradicti singulis annis per tres dies tantum et vindemias domino Metenonis cum communitate suorum hominum tres corveias ad molendinorum bezia reparanda et ad eorum calceias reparandas. Qui si noluerint aut non potuerint personaliter interesse, quisque pro qualibet dicta sex denarios solvet domino Metenonis. Cum autem dominus Metenonis corveias bovetarum sub monebit ad merramenta seu molas molendinorum adducenda, homines dictæ Julianæ tenentur ire cum hominibus corveias bovetarum debentibus semel in anno, tantam moram eundo et redeundo facientes quantam faciunt homines bovetarum. Qui si noluerint aut non potuerint ire vel mittere, quisque pro qualibet die corveiarum duodecim denarios solvet domino Metenonis. Non habentes autem quadrigam et habentes bestiam vel bestias aptas quadrigæ, eam vel eas mittere tenebuntur, vel quisque pro qualibet die corveiarum solvet pro dicta sex denarios pro qualibet bestia domino Metenonis. Item tenentur homines prænotati premere ad torcularia domini Metenonis. Durante autem banno vini domini Metenonis, tenentur ab aliis abstinere tabernis in territorio Metenonis et in eodem territorio vinum vendere non licebit. Dicta siquidem Juliana omni modam habet justitiam suorum hominum tam ratione teneturarum quam ratione personarum absque corporum districtione et absque justitia multarum, multis et raptus, in quibus ipsa se nihil habere nec habuisse testificatur. Condictum est etiam inter partes quod nec ipsi homines dictæ Julianæ nec ipsa homines domini Metenonis extra Metenonem justitiare poterunt aut citare. Cœterum quum dominus Metenonis præter hæc omnia supradicta in portione totalis feodi Julianæ sæpedictæ multa alia reclamaret videlicet corveias tam vindemiarum quam fenationum, et quod etiam dictæ dominæ non licebit nemus suum extirpare et plura alia ; dicta vero domina per totam terram quam dominus Metenonis in territorio Novæ Villæ possidet campipartem e contrario reclamaret ; tandem super hujus mutuo se quitaverunt. Ita quod dominus Metenonis et hæredes sui totam terram suam de feodo Novæ Villæ tam a campiparte quam exactione qualibet quitam et liberam possidebunt homines etiam dictæ Julianæ nisi propria voluntate ducti, in nullo erunt obnoxii domino Metenonis, nec heredibus suis, nisi in articulis supradictis ; et domina nemus suum quando sibi placuerit, extirpabit, hæc omnia supradicta tam dominus Metenonis quam dicta Juliana de communi assensu tam ad ipsos quam ad suos heredes extendi in perpetuum statuerunt. Verum tamen ad majorem facti hujus securitatem, ego recognitionem supradictam coram me factam ad petitionem dictæ Julianæ, garantire tanquam dominus feodi manu cæpi. In cujus rei notitiam et munimen presentes litteras sigilli mei munimine roboravi. Actum . 1»


1 Nous avons cru devoir donner ici cette pièce quoique étrangère au prieuré de Maintenon.