Littera de Ordinacione episcopi Parisiensis.

Reginaldus, miseracione divinâ Parisiensis ecclesie minister indignus, omnibus presentes litteras inspecturis salutem in Domino. Notum facimus quod, cùm nos, ecclesiam Beati Exuperii Corboliensis ex officii nostri debito visitantes, invenissemus eamdem ecclesiam, quantum ad divinum officium quamplurimum destitutam, licet inibi tot essent clerici qui sufficere possent ad ipsum officium honorifice exequendum, nonnulla, deliberato consilio cum peritis, in ipsa ecclesia circa divinum officium duximus salubriter ordinanda.

In primis statuentes quod certus locus et stallum certum, tam ex una parte quam ex altera, tam canonicis quam beneficiatis presbiteris, sive vicariis, seu aliis ecclesie clericis, assignetur, et quod illi qui superiorem sedem obtinent de cetero nunquam ad inferiorem descendant, nec illi qui a dextra sunt parte se transferant ad sinistram, nisi missus causa antiphone inchoande, vel alii (sic) rei agende, vel responsorii cantandi, vel propter divinum officium, alias si ad ejus officium hoc spectare noscatur : et qui contra fecerit suis distribucionibus primis privetur, et, si protervitas ipsius contumacis meruerit, distribucionibus chori per capitulum privetur, donec a nobis super hoc graciam meruerit obtinere.

Quamdiu vero divinum officium celebratur, abstineant omnes a collocucionibus, fabulacionibus, murmure, cachinnacionibus, sive signis per que possit divinum officium impediri ; statuentes ut, si vox alicujus vel eciam aliquorum usque ad tercium pervenerit, penam predictam paciatur.

Prohibemus insuper ne canonici seu beneficiati vel alii clerici, quamdiu celebratur divinum servicium, in cimiterio, plateâ, seu nave ecclesie vel angulis aliis, invicem vel cum personis secularibus colloquantur.

Presbiteri autem beneficiati singulis diebus, vel saltem ter vel quater in epdomada (sic), celebrent pro defunctis, nisi canonicum subsit impedimentum ; alioquin distribucionibus chori priventur donec a nobis graciam obtinuerint, alia nichilominus pena plectendi a nobis ad denunciacionem capituli prout exegerit protervitas contumacis.

Et si, propter egritudinem vel eorum probabilem absenciam, impetrata prius licencia a capitulo, ultra mensem moram fecerit vel diu egrotaverit, reservata tamen egroto congrua porcione, per substitutum a capitulo servire cogatur.

Statuimus preterea quod per claustrum honeste incedant : claustrum vero nunquam exeant (sic) nisi in habitu, vel clausa capa chori, si, sacerdos fuerit ; si vero in aliis ordinibus, saltem capam deferant manicatam.

Prohibemus insuper ne canonici, capellani, sive eciam clerici de choro ad operatoria virorum et maxime mulierum diu stare vel sedere presumant, aut eciam confabulari cum eis, aut choreas inspicere et propter eas diutius commorari, nec cum talis vel aleis ludant, nec ludis eorum intersint, cum hec omnia sint occasio periculi animarum et contra honorem ordinis clericalis, et de jure sint prohibita clericis secundum canonicas sanctiones. Quod si contra fecerint, canonice subjaceant ulcioni.

Matricularius vero horis debitis et statutis tam de die quam de nocte campanas pulset cum tractu prolixo tamdiu quam quilibet se preparare valeat ad surgendum. Ad hoc, si opus fuerit, per capitulum puniatur.

Statuimus insuper quod canonici in minoribus ordinibus constituti de cetero nec vocem in capitulo habeant, nec ad tractatus capituli admittantur, et ut presbiteri et dyaconi sint in sedibus superioribus, et subdyaconi in inferioribus, aliis canonicis in minoribus ordinibus ad sedes inferiores, prout est consuetum in ecclesia, assignatis.

Preterea statuimus quod beneficiati vicarii et alii clerici de choro horis matutinis et ceteris in ecclesia ipsa celebrandis intersint, si presentes fuerint in villa, nisi canonicum habeant impedimentum, super quo eorum simplici juramento stetur, maxime cum ad residenciam continuam servicii juramento sint astricti ; et, horis inceptis, non recedant de choro, nisi ex justa et racionabili causa.

Quod si premissorum quisquam, quod absit, transgressor exstiterit, tam ille qui hore defuerit quam qui hora non completa recesserit distribucionibus primis privetur.

Premissa vero ordinamus et statuimus, precipientes districtius ea per ipsum capitulum inviolabiliter observari, et facere observari, retenta nichilominus nobis et successoribus nostris plenaria potestate corrigendi, declarandi in hiis et alias ordinandi, quociens viderimus expedire.

Datum anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo, mense Augusto.