École des chartes » ELEC » Cartulaires d'Île-de-France » Port-Royal » Cartulaire » Etienne, abbé de Savigny, envoie aux religieuses de Porrois un extrait ou une copie de la bulle d'Honorius III du 16 janvier 1223-1224.

Etienne, abbé de Savigny, envoie aux religieuses de Porrois un extrait ou une copie de la bulle d'Honorius III du 16 janvier 1223-1224.

  • B Bibl. nat. de France, lat. 10997, fol. 106 vº.
  • a Cartulaire de l'abbaye de Porrois au diocèse de Paris, plus connue sous son nom mystique Port-Royal, éd. Adolphe de Dion, Paris, 1903.
D'après a.

Religiosis in Christo dilectis filiabus abbatisse et conventui de Portu Regis, frater Stephanus dictus abbas Savignacensis, salutem et continuos in religionis fervore profectus. Capitulum generale pro exigencie debito merito sollicitum quomodo status ordinis inconcussus perseveret, statuit ut in domibus ordinis taxetur numerus certus personarum et maxime monialium ita quod si abbatissa vel priorissa numerum sibi taxatum presumat excedere absque retractatione incontinenti deponatur. Cum igitur non ratione sola dirivacionis Savigniacensis sed etiam speciali ordinatione capituli generalis, nobis cum domus vestre suprema fuerit commissa consilium generale ac etiam novalium que propriis manibus aut sumptibus colitis sive de ortis et virgultis et piscationibus vestris, vel de vestrorum animalium nutrimentis, nullus a vobis decimas exigere vel extorquere presumat ; liceat quoque vobis personas liberas et absolutase seculo fugientes ad conversionem recipere ac eas absque conditione aliqua retinere.

Prohibemus insuper ut nulli sororum vestrarum post factam in vestro monasterio professionem fas sit sine abbatisse sue licencia de eodem loco discedere, discedentem vero absque communium litterarum nostrarum cautione, nullus audeat retinere. Inde districtius inhibentes ne terras seu quodlibet beneficium ecclesie vestre collectum liceat alicui personaliter dari sive alio modo alienari absque consensu tocius capituli vel majoris aut sanioris pactis ipsius si que vero donationes vel alienationes aliter quam dictum est facte fuerint eas irritas esse censemus. Insuper auctoritate apostolica inhibemus ne ullus episcopus vel quebibet alia persona ad sinodos vel conventus forenses vos ire vel judicio seculari de vestra propria subdita vel possessio nibus vestris subjacere compellat, nec ad domos vestras causa ordines celebrandi, causa tractandi vel aliquos conventus publicos convocandi venire presumat, nec regularem electionem abbatisse vestre impediat aut de instituenda vel removenda ea que pro tempore fuerunt contra statuta cisterciensis ordinis se aliquatenus intromittat. Pro consecrationi bus vero altarium vel ecclesiarum sive pro oleo sancto vel quolibet alio ecclesiastica sacramento, missus a vobis sub obtentu consuetudinis vel alio modo quicquid audeat extorquere ; sed hec omnia gratis vobis episcopus diocesanus impendat ; alioquin liceat vobis quemcumque malueritis catholicum adire antistitem gratiam et communionem apostolice sedis habentem qui nostra fretus auctoritate vobis quod postulatur impendat. Quod si sedes dyocesani episcopi forte vacaverit, interim omnia ecclesiastica sacramenta a vicinis episcopis accipere libere et absque contradictione possitis si tamen ut ex hoc in posterum propriis episcopis nullum prejudicium generetur. Quia vero interdum propriorum episcoporum copiam non habetis si quem episcopum Romane sedis ut diximus et communionem habentem et de quo plenam noticiam habeatis per vos transigere contigerit, ab eo benedictiones vasorum et vestium consecrationes altarium benedictiones monialium auctoritate apostolice sedis recipere valeatis. Porro si episcopi vel alii ecclesiarum rectores in monasterium vestrum vel personas inibi constitutas suspensionis, excommunicationis vel interdicti sentenciam promulgaverint sive etiam in mercennarios vestros pro eo quod decimas sicut dictum est non persolvetis sive aliqua occasione eorum qui ab apostolica benignitate vobis indulta sunt seu benefactores vestros pro eo quod aliqua vobis beneficia vel obsequia ex caritate prestiterint, vel ad laborandum adjuverint in illis diebus in quibus vos laboratis et alii feriantur eamdem sententiam protulerint ipsam tanquam contra sedi apostolice indulta prolatam duximus irritandam, nec littere ulle firmitatem habeant quas tacito nomine cisterciensis ordinis et contra tenorem apostolicorum privilegiorum constiterit impetrari. Preterea cum commune interdictum terre fuerit, liceat vobis nichilominus in vestro monasterio exclusis excommunicatis interdictis, divina officia celebrare ; paci quoque et tranquillitati vestre ex nunc in posterum sollicitudine providere volentes, auctoritate apostolica prohibemus ut infra clausuras locorum seu grangiarum vestrarum nullus rapinam seu furtum facere, ignem apponere sanguinem effundere, hominem temere capere vel interficere seu violenciam audeat exercere. Preterea libertates et immunitates a predecessoribus nostris romanis pontificibus ordini nostro concessas, necnon libertatas et exemptiones secularium exactionum a regibus et principibus vel aliis fidelibus rationabiliter vobis indultas auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti privilegio communimus ; decrevimus ergo ut nulli ommino hominum liceat prefatum monasterium temere perturbare aut ejus possessiones aufferre vel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet vexationibus fatigare. Sed omnia integra conserventur eorum pro quocum gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profectura, salva sedis apostolice auctoritate ; si qua agitur in futurum ecclesiastica, secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam, sciens, contra eam temere venire temptaverit, secundo terciove commonita, nisi reatum .suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui careat dignitate, ream se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini redemptoris nostri, Jhesu Christi, aliena fiat atque in extremo examine districte subjaceat ultioni. Cunctis autem eidem loco sua jura servantibus, sit pax Domini nostri Jhesu Christi quatinus hic, fructum bone actionis percipiant et apud districtum judicem premia eterne pacis inveniant. Amen, amen.

Datum Lateranen, per manum Guidonis capellani domini pape .