École des chartes » ELEC » Cartulaires d'Île-de-France » Notre-Dame de la Roche » Pièces Justificatives » Testamentum Guidonis de Levis III, marescalli Mirapiscis.

Testamentum Guidonis de Levis III, marescalli Mirapiscis.

  • A Arch. du duc de Lévis-Mirepoix au château de Léran.
  • a Cartulaire de l'abbaye de Notre-Dame de la Roche, éd. Auguste Moutié, Paris, 1862.
D'après a.

In nomine Domini,.. etc. Noverint universi quod cum sapientis sit et discreti sua considerare novissima, ne post ejus obitum de bonis suis aliquando questio oriatur : idcirco, nos Guido de Levis, fidei marescalus et sancte romane Ecclesie protector, dominus Mirapiscis aliorumque locorum, sanus mente et corpore, nostrum testamentum facimus in hunc modum.

In primis, videlicet : apud abbatiam nostram de Roscha in Francia, quam primogenitores nostri fundaverunt, cum eisdem eligimus sepeliri. Item, damus et legamus fabrice ecclesie Beati Mauricii de Mirapisce vingenti libras turonenses ; centum solidos turonenses capellano, idem subcapellano, quadraginta clerico ; viginti libras turonenses hospitali ejusdem ad emendam hereditatem, et leprosis centum solidos turonenses. Item, conventui Bolbonensi pro pitantia. Item, conventui sororum Rive-Nitide. Item, conventui Sancti Hilarii Carcassonne, quadraginta solidos turonenses pro pitantia. Item, damus, legamus et assignamus pro pascendis et vestiendis tredecim fratribus minoribus, moram pro tempore facientibus in conventu Mirapisce, centum libras turonenses renduales quolibet anno percipiendas de redditibus nostris de Mirapisce per manum bajuli ejusdem vel thesaurarii nostri qui pro tempore fuerit  ; pro quibus dandis et solvendis totum nostrum.... de.... (sic) obligamus perpetuo et heredes et successores nostros et omnes redditus nostros de Mirapisce. Eandem etiam obligationem facimus pro predictis centum libris rendualibus dandis et solvendis, ut est dictum, fratribus memoratis et tibi reverendo in Christo domino, sancte romane Ecclesie cardinali conservatori ordinis fratrum predictorum, cui damus et concedimus cum hac presenti scriptura aucthoritatem et plenam potestatem compellendi heredes et successores nostros. Item, damus pro pascendis et vestiendis tredecim fratribus minoribus, moram pro tempore facientibus in conventu fratrum minorum de Florenciaco, centum libras turonenses renduales, percipiendas quolibet anno de redditibus nostris de Florenciaco, per manum vicarii vel baiuli nostri. Item, leprosis ejusdem loci xx solidos turonenses, et hospitali xx solidos turonenses. Item, damus et legamus conventui fratrum minorum de Tholosa centum solidos turonenses pro pitantia ; predicatoribus ejusdem xl solidos turonenses ; hospitali ejusdem xl solidos turonenses ; ecclesie Sancte Marie de Cormeto, hospitalibus et leprosis ejusdem, cuilibet xx solidos turonenses ; hospitali ecclesie Sancti Stephani ejusdem x libras turonenses pro una vitrea facienda. Item, fratribus minoribus ejusdem x libras ; hospitali xx solidos turonenses. Item, leprosis de Rupe-Ulmoso, de Podiolio, de Latona, de Bello-Podio, de Fanojove, de Monte-Regali, de Monte-Giscardo, de Avenione, de Castro-Novo xx solidos turonenses cuilibet. Item, fratribus minoribus de Limoso lx solidos turonenses. Item, fratribus minoribus Carcassonne lx solidos turonenses. Item, hospitali ecclesie Sancti Nazarii x libras turonenses ; ecclesie Beate Marie de Podio-juxta-Mazerias, Beate Marie de Vallibus, Sancte Cecilie de Duno, Beate Marie de Rupibus xl solidos turonenses. Item, fratribus minoribus de Lodeva, de Agate, de Biterris, pro pitantia, xl solidos turonenses ; predicatoribus de Biterris xl ; sororibus Sancti Dominici ejusdem xl solidos turonenses pro pitantia ; leprosis xx solidos turonenses ; fratribus minoribus de Narbona, predicatoribus et sororibus Sancti Dominici ejusdem, hospitali ecclesie Sancti Justi x libras. Item, fratribus minoribus de Castris xx libras turonenses, pro hospitibus suis xxx solidos turonenses. Item, fratribus minoribus de Albia xl solidos turonenses pro pitantia ; fratribus minoribus de Monte xl solidos ; fratribus minoribus de Montepessulario xl solidos turonenses, predicatoribus xl solidos, sororibus Sancti Damiani xx solidos ; hospitali Sancti Spiritus ejusdem, leprosis xx solidos, hospitali ecclesie Beate Marie de Valle-Viridi centum solidos turonenses ; hospitali ecclesie Beate Marie de Lerinhano xx libras turonenses. Item, damus et legamus Perrino de Joya x libras turonenses, Joanni Baniville centum solidos turonenses centum solidos turonenses, Experto centum solidos turonenses, Ade de Joya centum solidos. Item, donamus pro pauperibus induendis et calceandis, de villa et terra nostra de Mirapiscis centum libras turonenses. Item, damus et legamus in partibus Francie : abbatie de Nealfa x libras ; abbatie de Vallibus Sarnaii centum libras. Item, conventui de Clara-Fontana xx solidos, conventui de Sancto Remigio de Landis xx solidos ; conventui de Alta-Brueria, conventui de Joienvalle, de Alba-Curia xl solidos parisienses ; abbatie de Portu-Regis x libras turonenses ; conventui de Rana-Moli xx solidos turonenses, de Molinenc (sic1) xx solidos turonenses. Item, hospitali ecclesie de Amblani Leciis xx solidos parisienses. Item, fratribus minoribus de Parisiis x libras turonenses, predicatoribus ejusdem centum solidos parisienses pro pitantia, hospitali ecclesie Beate Marie xl solidos turonenses, hospitali ejusdem xl solidos turonenses, et leprosis xx solidos turonenses. Item, fratribus minoribus de Carnoto centum solidos turonenses, item de Medunta lx solidos turonenses, item de Estampis xl solidos turonenses, item de Aureliano centum solidos turonenses, et predicatoribus ejusdem lx solidos turonenses. Item, sororibus Sancti Jacobi de Montargis centum solidos turonenses. Item, fratribus minoribus Pontisare xl solidos turonenses. Item, hospitali ecclesie Alneoli xx solidos turonenses. Item, hospitali ecclesie de Archeriis xl solidos turonenses. Item, leprosis Sancti Dyonisii xx solidos, de Portu-Neli, de Pontisara, de Mullento, de Medento, de Pissiaco, de Calvana, de Valle, de Villa-Pitrosa, de Nealfa, de Trapis, de Castroforti, de Caprosia, de Sancto Arnulpho, de Alneolo, de Estampis, de Rupeforti, de Galardon, xx solidos turonenses cuilibet. Item, leprosis de Brito-Curia, de Dordano, de Espernono, de Nogento, de Douis (sic), de Bello-Joco (sic), xx solidos turonenses.

Item, volumus et mandamus quod si qui apparuerint conquerentes de nobis, fiat eis jus maturum cognitioni et arbitrio religiosorum virorum gardiani fratrum minorum de Mirapisce et fratris Petri de Figiaco quos ad hoc specialiter deputamus. Et si dictum fratrem Petrum inexpedito negotio mors contingerit, gardianus predictus advocet alium de conventu Mirapiscis, de quo si videbitur et illum substituet loco suo.

Item, heredes nostros constituimus executores nostros testamentarios, et supradicta omnia et singula peragenda et complenda prout superius sunt expressa : videlicet, in partibus Francie venerabilem patrem abbatem de Roscha, nobiles viros consanguineos nostros dominum Johannem de Monte-Capreoli2, dominum Joannem de Denisiaco et dominum Johannem de Trambleya, milites. Et in istis partibus Albigensibus, videlicet reverendum patrem dominum Bertrandum, Dei gratia Tholosanum episcopum, quem instanter requirimus et rogamus quatinus sibi placeat amore nostri et gratia, sigilli sui testimonio presentem paginam sigillare ad majorem horum omnium firmitatem ; et nobiles viros, dilectos et fideles nostros Guillelmum de Arcicio, Guillelmum Estandardi et Arnulphum de Bordis3, milites, et magistrum Joannem Vasconem, capellanum nostrum ; dantes et concedentes eisdem plenariam potestatem et speciale mandatum recipiendi de bonis nostris, vendendi et distrahendi, si opus fuerit, quod sufficiat ad complementum omnium predictorum ; obligantes eisdem executoribus ad hoc omnes nostros posteros et heredes et omnia bona nostra sub omni renunciatione et cautela. Qui constituti executores de istis partibus Albigensibus advocent et habeant in predictis religiosos viros, dilectos et honoratos nostros custodem fratrum minorum de Tholosa et gardianum de Mirapisce. Et si forte heredes nostri et successores contra predicta, seu aliqua de predictis, venire vel facere optentarent, quintam partem totius terre et hereditatis nostre, et omnes conquestus nostros ubicumque sint in istis partibus vel in Francia, pro supradictis omnibus et singulis peragendis totaliter et complendis, prout superius sunt expressa, eisdem executoribus obligamus.

Hec est ultima voluntas nostra et dispositio rerum nostrarum, quam jure testamenti valere volumus et mandamus ; et si jure testamenti valere non possit, volumus quod valeat saltem jure codicillorum, vel alterius cujuslibet ultime voluntatis ; et ad majorem firmitatem et testimonium habendum in perpetuum, presentem scripturam sigilli nostri testimonio communimus. Actum apud Mirapicem.

Et nos Bertrandus, permissione divina Tholosanus episcopus, ad instantiam nobilis viri supradicti de Levi, domini de Mirapisce, fidei marescalli et sancte romane Ecclesie clipei et deffensoris, sigillum nostrum huic testamento apponi fecimus , ad majorem horum omnium firmitatem.


1 Pour Moulineaus. — Les Moulineaux, dans la commune de Bailly, canton de Marly-le-Roi.
2 Un personnage du même nom fit en 1228 une donation à l'abbaye des Vaux de Cernay. Cartul. des Vaux de Cemay, t. I, p. 206.
3 Ces trois familles d'Arcis, de l'Estendard et des Bordes sont originaires de l'Ile-de-France et reçurent des fiefs en Languedoc. Celle d'Arcis est plusieurs fois nommée dans notre Cartul. des Vaux de Cernay. Guillaume de l'Estendard avait épousé Mabille de Marly, et un Alexandre des Bordes est nommé comme cousin de Gui Ier de Lévis dans le nº LVIII de ce Cartulaire.