Actes attribués par Dom Estiennot au gouvernement de Guillaume I

— Terram quam Gualandus de Curdemenche 315 monasterio rapuerat, Willelmus abbas saisivit, et Gualandus eam justo domino reddere cogitur

— A Raynoudo de Curdemenche quandam terram in Valle Gaudiaci185 decem solidis emit

— Odo Brito 200 moriens reddit se ad monachum fratribus S. Petri de Umblevillâ192 deditque illis decimam de Ultravicinio316

— Richildis43 mater Haymardi Malifiliastri317 morti proxima Willelmum abbatem mandat et Deo, Sto Martino, abbati et monachis Pontesiensibus justitiam terræ quæ dicitur Campus Piquant prope Pontisaram concedit. Dum in basilica Sti Martini tumulatur, Haymardus et Yvo filii, Richeldis , Cometissa et Emelina filiæ super altare donum reponunt, coram Yvone de Fremercurt 318 aliisque testibus

— Rogerius Mazo monachum professus sub abbatis Willelmi regimine, multa ejus monasterio legat, quæ et a filiis et filiabus ejus conceduntur coram Joanne de Cormeliis 308, Adamo de Ripa , Gauterio de Monmorency et Theoboudo de Alvers 155 testibus

— Gila relicta Radulphi Trabonis de Pontisarâ filium suum Yvonem D. Willelmo abbati ut faceret monachum offerens, cum eo quoque hospitem unum apud Œniacum112 et duos morsellos prati et duos arpennos terræ super Goomontem, coram Willelmo de Rinhart , Theobaldo , Roberto et Fulcone de Puteolis 27, Alelmo de Buxi 319, Alberto et Petro de Buxi fratribus Alelmi, Adamo de Ripa , monasterio in perpetuum donat

— Eum (abbatem Willelmum I) Theobaldo successisse disserte asserunt carthæ : prima quidem quæ de domo et torculari Gaudiaci (quæ Odo major monasterio surripuerat), in quâ legitur quod cum domina Hildeburgis de Ubriaco268 monasterio Sti Martini id omne quod suum erat in valle Gaudiaci [terras videlicet et vineas, et prata et domum et torcular] legasset, famulum quem habuerat, nomine Garnerium qui super domum terramque curam gerebat, administratorem reliquit. Post decessum ejusdem Hildeburgis Theobaldus abbas et monachi minus circà istud domum solliciti cum essent, prædictus Garnerius domum cum invasione arripuit ; habitavitque in eâ usque dùm ultimâ cogente infirmitate de vitâ desperans, mandavit Domnum Theobaldum abbatem, confessusque est ei, audientibus multis, et domum et masuram et alia plurima quæ habebat se injustè tenuisse, veniamque implorans reddidit omnia. Discedente indè D. Theobaldo abbate et Rothomam proficiscente, priusquam rediret Garnerius obiit. Post cujus obitum Odo filius eodem modo quo pater, consentiente Odone præposito Sti Martini224 qui erat ejus consanguineus, domum arripuit, habitavitque in ea usque ad obitum D. Theobaldi abbatis. Quo defuncto, domnus abbas Willelmus successor ejus, diligentius res inquirens, harum veritate compertâ, Odonem ad placitum provocat, et bona monasterii recuperat, et cum Odone paciscitur.

— In die quâ Eurois uxor Eustachii de Œniaco112 allata est apud S. M. P. et ibi sepulta est, dedit idem Eustachius pro animâ suâ et uxoris suæ, et pro animabus omnium antecessorum suorum terram quam habebat juxta Molendinum Richardi, nullâ retentâ justitiâ aut consuetudine, in perpetuam hæreditatem. Item concessit idem Eeustachius terram quam dedit S. Martino Helinandus filius Gauterii de Marcheilo134 quam multotiens calumpniaverat idem Eustachius. Hæc omnia concesserunt duo filii ejus Garnerius et Hugo et duæ filiæ ejus Helvidis et Menissendis, et Hildeardis filia Menissendis, et mariti earum, id est Hilduinus et Albertus. Hujus doni testes sunt : Ermenoldus presbyter, Herveus de Labevilla320, Theoudus de Œniaco et Guillelmus frater ejus, Raymundus de Œniaco, Martinus de Œniaco, Radulphus cæmentarius.