École des chartes » ELEC » Cartulaires d'Île-de-France » Sainte-Croix d'Orléans » Cartulaire » Orléans, [31 mars à 24 octobre] 1157

Louis VII règle les droits royaux sur le mobilier des évêques d'Orléans décédés et promet qu'en temps de régale il ne sera perçu qu'une taille non supérieure à soixante livres.

  • B Copie authentique. Arch nat., J 170, nº 27.
  • C Bib. nat. de France, lat. 9009, fol. 293
  • D Bibl. nat. de France, Baluze 78, p. 63.
  • a Gallia christiana, tome VIII, col. 513-514.
  • b Cartulaire de Sainte-Croix d'Orléans (814-1300), éd. Eugène Jarry et Joseph Thillier, Paris, 1906.
D'après b.

In nomine sanctæ et individuæ Trinitatis, Ludovicus, Dei gratia rex Francorum, omnibus in perpetuum. Nichil æque magoum aut gloriosum operari creditur liberalis magnificentia regum, quam ut ecclesiarum libertatem pietatis studio semper intendat augere, et molitas consuetudines, quas ad earum gravamen possessionis usus in tenorem juris adduxit, rationabili providentia relaxare. Cujus rei gratia dilectissimi nostri Manasse, venerabilis Aurelianensis episcopi, piæ petitioni debita benignitate gratum impertientes assensum, quoniam ex internæ dilectionis affectu ecclesiam Aurelianensem semper dileximus, et ejusdem episcopi honoratam personam in nostræ gratiæ familiaritatem speciali prærogativa suscepimus, ipsi et successoribus ejus in perpetuum donamus et condonando concedimus quod in domibus episcopalibus, post decessum episcoporum, neque nos neque successores nostri ligneum deinceps seu ferreum aliquid, sicut antiquitus fuerat consuetum, seu per nos seu per nostros ministeriales capiemus. Lectisternia, cortinæ et cetera supellex, quæcunque solet esse ad pulchritudinem sive speciem atque utilitatem domorum, et quicquid omnino invenietur decedente episcopo, excepto omni eo quod de argento fuerit et de auro, quod nobis retinemus, salva permanebunt ad opus successuri episcopi. In grangiis quæcunque superfuerint, boves, oves et alia quadrupedia, gallinæ et quæcunque volatilia, si mortalitas non vastaverit, transcribentur successori ; et interim, vacante sede, dum in manu nostra constabit episcopatus, labor carrucarum exercebitur ; et quod, conductis operariis et pastis, superabundaverit accipiemus. Ad majorem etiam Aurelianensis ecclesiæ libertatem concedimus, et per præsentis scriptum paginæ perpetualiter stabilimus, quod quando episcopatus Aurelianensis in manus regias devenerit1, nullam prorsus exactionem vel talliam in terra ejusdem episcopatus vel nos vel successores nostri de cetero faciemus, nisi eam quæ statuto tempore debetur episcopo, scilicet , quam nostri ministeriales sine contradictione Aurelianensis ecclesiæ ex nostro vel successorum nostrorum mandato accipient, ac reliquos etiam consuetudinarios redditus episcopatus ; ac ne etiam talliæ illius summa supra modum ad gravamen ecclesiæ ullis occasionibus augeatur, certa sub assignatione statuimus, ac modis omnibus inhibemus, nenumerum LX librarum excedat. Quod ut ita perpetuæ stabilitatis obtineat munimentum, et quam præsentibus tam futuris perhenniter innotescat, scripto commendari ac sigilli nostri auctoritate muniri nostrique nominis subterinscripto karactere corroborari præcepimus.

Actum publice Aurelianis , consecrationis nostræ XXVI. Astantibus in palacio nostro quorum subtitulata sunt nomina et signa. Sig. comitis Blesensis Theobaldi, dapiferi nostri. S. Widonis buticularii. S. Mathæi camerarii. S. Mathæi constabularii.

Data per manum Hugonis cancellarii.


1 Note de Baluze, en marge : Simile privilegium pro ecclesia Paris, extat in Magno chartulario ecclesiæ Paris. lib. 19 cap. 67.