École des chartes » ELEC » Cartulaires d'Île-de-France » Sainte-Croix d'Orléans » Cartulaire » Orléans, 26 janvier 1219

Sentence arbitrale de l'abbé de la Cour-Dieu, de Vulgrin, abbé de Saint-Euverte, et de Payen, sous-doyen de Sainte-Croix, relative aux dîmes de vin de Mardié, condamnant les hommes de Mardié à payer au chapitre une dîme annuelle de trois « lagene » par arpent, et 300 livres parisis en deux termes comme indemnité pour le passé.

  • A Original sur parchemin. Arch. dép. Loiret, G 347 ; mention Scriptum.
  • a Cartulaire de Sainte-Croix d'Orléans (814-1300), éd. Eugène Jarry et Joseph Thillier, Paris, 1906.
D'après a.

Frater Willelmus, Curie Dei, et Vulgrinus, Sancti Evurcii Aurelianensis dicti abbates, et P[aganus], subdecanus Aurelianensis, omnibus presentes litteras inspecturis salutem in Domino. Noverint universi quod cum inter viros venerabiles decanum et capitulum Aurelianense, ex una parte, et homines de parrochia de Marzeio, ex altera, super decimis vinearum quas dicti homines habent in parrochia de Marzeio in decimatione prefati capituli contencio verteretur, a prefatis decano et capitulo et predictis homnibus in nos abbatem Curie Dei et nos subdecanum Aurelianensem fuit de dictis decimis, fide ex parte prenominatorum hominum corporaliter prestita, et pena centum librarum parisiensium ab utraque parte apposita, datis super hoc fidejussoribus, compromissum, ita videlicet quod nos statuere teneremur ut de omnibus vineis quas dicti homines habent in parrochia de Marzeio in decimatione Sancte Crucis pro quolibet arpento tres lagene vini vel duodecim denarii, sicut nobis melius placeret, nomine decime annis singulis imperpetuum Aurelianensi capitulo solverentur, sepefati insuper homines quandam summam pecunie secundum voluntatem et beneplacitum nostrum tauxandam prenominato capitulo solvere tenerentur. Si autem nos duo super predictis concordare non possemus, nobiscum aliquem tercium eligeremus, et illud quod nobis tribus vel duobus ex nobis placeret deberet observari. Si autem in eligendo tercium inveniremur discordes, secundum voluntatem venerabilis viri L[eberti], decani Aurelianensis, nobis esset tercius adjungendus. Nos autem duo, cum super premissis licet in modico primo ad invicem discordaremus, nobis in dicto arbitrio virum venerabilem Vu[lgrinum], abbatem Sancti Evurcii Aurelianensis, eoncorditer duximus sociandum. Nobis igitur tribus voluntate unanimi in eandem sentenciam concordantibus, habito prudentum consilio, post multam deliberationem super premissis ordinavimus in hunc modum, ut scilicet pro quolibet arpento prelate decimationis tres lagene vini boni et laudabilis ac illius et ejusdem vini quod ex eodem arpento provenerit, de mera gutta, vino adhuc existente in cuva, imperpetuum annis singulis tempore vindemiarum bona fide nomine decime capitulo Aurelianensi a predictis hominibus persolvantur, ita eciam quod, pro illo arpento cujus vinum totum fuerit album, omnes dictas tres lagenas de eodem vino albo, et pro illo cujus vinum totum fuerit rubeum de eodem vino rubeo solvere tenebuntur. Si autem aliquis in eodem arpento vinum album et vinum rubeum habuerit, si totum album cum rubeo non fuerit permixtum, habita justa moderatione vinee albe et vinee rubee que in eodem arpento fuerint, dictas tres lagenas de vino rubeo et de vino albo persolvent. Si vero totum permixtum fuerit, de eodem vino permixto dicte tres lagene solventur. Quod si aliquis in vinea minus habuerit quam unum arpentum, de summa trium lagenarum subtrahetur secundum quod ei defuerit de arpento. Statuimus insuper ut sepefati homines prenominatis decano et capitulo trecentas libras parisiensium ad duos terminos, videlicet centum et quinquaginta libras usque primo futurum, et alias centum et quinquaginta libras usque sine dilatione et diminutione persolvant. Ut autem omnia supradicta rata et firma permaneant, presentem paginam per sigillorum nostrorum appositionem diximus roborandam. Nos vero P[aganus] subdecanus, quia sigillum proprium penes nos non habebamus, sigillum viri venerabilis L[eberti], decani Aurelianensis, loco sigilli nostri rogavimus apponi. Actum Aurelianis .