6- Stephanus, protom.
In natali sancti Stephani prothomartyris.
6.1 Lectio prima.
Sermo Fulgentii. Å .1
Heri celebravimus temporalem sempiterni regis natalem * hodie celebramus triumphalem militis passionem. Heri rex noster trabea carnis indutus ' de aula uteri virginalis egrediens ' visitare dignatus est mundum * hodie miles de tabernaculo corporis exiens ' triumphator migravit ad Celum. Ille sempiterne Deitatis majestate servata ' servile cinctorium carnis assumens ' in hujus seculi campum pugnaturus intravit * iste depositis corruptibilibus corporis indumentis ' ad Celi palatium pereniter regnaturus ascendit. Ille descendit carne velatus * iste ascendit sanguine laureatus. Ascendit iste lapidantibus Judeis * quia ille descendit letantibus angelis.
- Fulgentius, s 3, CCSL 91A, l. 1-12, p. 905a.
- PD I 27
- CPL 830, PLS III, c. 1333
6.2 Lectio secunda.
Gloria in excelsis Deo '
[Luc. 2, 14] heri exultantes sancti angeli cantaverunt * hodie Stephanum letantes in suum
consortium susceperunt. Heri Dominus exivit de utero virginis * hodie miles egressus
est de ergastulo carnis. Heri Christus pro nobis pannis est involutus * hodie
Stephanus stola est ab eo immortalitatis indutus. Heri presepis angustia Christum
portavit infantem * hodie immensitas Celi ' suscepit Stephanum triumphantem. Solus
descendit Dominus * ut multos elevaret. Humiliavit se rex noster * ut suos milites
exaltaret. Qui enim corpori suo virginis preparavit uterum * ipse martiri suo
aperire dignatus est Celum. Dominus Christus angustias intrare non dedignatus est
uteri * ut animam Stephani latitudo susciperet Celi.
- ibid. l. 12-24, p. 905.
6.3 Lectio tercia.
Invicte in Stephano virtutis insigne enituit * que nec frementium sevitiam formidavit ' nec lapidantium ictibus devicta succubuit. Quod vero est tam insuperabile genus armorum ' quo munitus sevientes argueret ' lapidantes non repercutiens, sed patiens superaret + insuper et occisus, aulam Regni celestis vivus et coronatus intraret ? Procul dubio munimine regio septus * nullatenus est ab adversariis superatus.
Caritas ergo que de celo ad terram deposuit Christum * ipsa Stephanum de terris elevavit ad Celum. Caritas que precessit in rege * ipsa subsequenter refulsit in milite.
- ibid. l. 30-40 et 49-51, p. 906.
6.4 Lectio quarta.
O admiranda ubique potentia Salvatoris * o predicanda indesinenter2 gratia Redemptoris ! Ostendit in matre ' virginitatis eterne miraculum * demonstravit in martyre ' invicte caritatis indicium. Et sicut in matre Domini non potuit virginitas violari * sic in martiris mente non potuit Christi caritas ' tanto sevientium agmine superari. Stephanus ergo ut nominis sui coronam meruisset accipere + caritatem pro armis habebat * et per ipsam ubique vincebat. Per caritatem Dei ' sevientibus Judeis non cessit * per caritatem proximi pro lapidantibus intercessit.
- ibid. l. 51-62, p. 906.
6.5 Lectio quinta.
Per caritatem arguebat errantes ut corrigerentur * per caritatem pro lapidantibus orabat ne punirentur. Caritatis virtute subnixus ' vicit Saulum crudeliter sevientem * et quem habuit in terra persecutorem ' in celo meruit habere consortem. Ipsa sancta et indefessa caritas desiderabat orando adquirere * quos nequivit monendo convertere. Neque enim existimandus est ' tunc inimicos dilexisse, cum pro eis oraret * et non dilexisse, cum eorum incredulitatem increpando argueret.
- ibid. l. 62-71, p. 906-907.
6.6 Lectio sexta.
Ipsa enim sancta caritas firmam servavit in oratione patientiam * que rigidam tenuit in correptione censuram. Et ideo in oratione audiri meruit lenitas * quia sine caritate non fuit in correptione severitas. Ac per hoc, sive orando, sive corripiendo ' caritatem beatus Stephanus reservavit * quia utrobique salutem errantium cogitavit. Et indicio sancte orationis ostendit * increpationem illam non fuisse odii ' sed amoris. Hoc autem faciens ' et presentibus caritatem exhibuit * et utile nimis exemplum posteris dereliquit.
- ibid. l. 72-80, l. 907.
6.7a Lectio septima secundum Matheum, XXIII, g.3
In illo tempore * dicebat Jesus turbis Judeorum ' et principibus sacerdotum : « Ecce ego mitto ad vos prophetas et sapientes et scribas + et ex illis occidetis ' et crucifigetis * et ex eis flagellabitis in synagogis vestris. » Et reliqua.
- Mat. 23, 34.
6.7b
Omelia beati Jeronimi presbiteri. Å .
Ecce ego mitto ad vos prophetas et sapientes et scribas.
[Mat. 23, 34] Observa juxta Apostolum scribentem ad Corinthios ' varia esse dona
discipulorum Christi * alios prophetas, qui ventura predicant + alios sapientes, qui
noverint quando debeant proferre sermonem * alios scribas in lege
doctissimos.4 Ex
quibus lapidatus est Stephanus ' Paulus occisus ' Petrus crucifixus * flagellati in
Actibus apostolorum discipuli.5 Et persecuti sunt eos de civitate in civitatem *
expellentes [190c] de Judea ' ut ad gentium populum transmigrarent.
- Hieronymus, In Matheum, IV, CCSL 77, p. 218-219, l. 273-285.
- PD I 30
- CPL 590
6.8 Lectio octava.
Ut veniat super vos omnis sanguis justus qui effusus est super terram a
sanguine Abel justi, usque ad sanguinem Zacharie filii Barachie * quem
occidistis inter templum et altare.
[Mat. 23, 35] De Abel nulla est ambiguitas * quin hic sit quem Cayn, frater suus,
occiderit. Justus autem non solum ex Domini nunc sententia ' sed etiam ex Genesis
testimonio comprobatur * ubi accepta ejus a Deo narrantur munera. Querimus igitur
quis sit iste Zacharias filius Barachie * quia multos legimus Zacharias.6 In diversis diversa legi * et
debeo singulorum opiniones ponere. Alii Zachariam filium Barachie dicunt + qui in
duodecim prophetis undecimus est * patrisque in eo nomen consentit. Sed ubi occisus
est inter templum et altare ' scriptura non loquitur * maxime cum temporibus ejus
vix ruine templi fuerint.
- ibid. p. 219, l. 286-302.
6.9 Lectio nona.
Alii Zachariam patrem Johannis intelligi volunt * ex quibusdam appocriphorum
somniis approbantes ' quod propterea occisus sit ' quia Salvatoris predicaret
adventum. Et hoc quia de Scripturis non habet auctoritatem * eadem facilitate
contempnitur qua probatur. Alii istum volunt esse Zachariam qui occisus est a Joas
rege Jude inter templum et altare * sicut Regnorum narrat hystoria. Sed observandum
quod ille Zacharias non fuerit filius Barachie * sed filius Jojade sacerdotis. Unde
et Scriptura refert : Non fuit recordatus Joas patris ejus Jojade * que sibi fecisset
bona.7
[2 Par. 24, 22] Cum ergo Zachariam teneamus ' et occisionis consentiat locus * querimus quare
Barachie dicitur filius, et non Jojade. Barachias in lingua nostra benedictus Domini
dicitur * in quo sacerdotis Jojade justitia ' hebreo nomine demonstratur.
- ibid. p. 219-220, l. 302-315.