École des chartes » ELEC » Le sanctoral du lectionnaire de l'office dominicain (1254-1256) » [PROPRIUM DE SANCTIS] » [PARS HIEMALIS] » 42- Petrus martyr

42- Petrus martyr

td, 29 IV

In festo beati Petri martyris de ordine fratrum predicatorum.

Ex litteris canonizationis Innocencii pape. Å .

42.1 Lectio prima.

Beatus Petrus, Lombardus origine, de ordine fratrum predicatorum '

in ipso ordine triginta fere annorum spacio fultus caterva virtutum ' sic profecit ' circa ipsius maxime defensionem fidei pro qua totus ardebat * quod contra illius diros hostes ' ferventi spiritu continuum certamen exercens ' suum tandem agonem diutinum  ' victrici superante martyrio ' feliciter consummavit. Et sic ipse Petrus firmus in petra fidei ' petra demum passionis allisus * ad petram Christum digne laureandus ascendit. Porro ne sacra suorum actuum nos exempla pretereant * aliqua de vita ejus ad profectum audientium reseramus. Ipse namque veritatis filius ' et bonitatis alumnus ' conversatione conspicuus ' spectabilis fama et opinione mirabilis + miro prefulsisse nitore mundicie  ' virginitatem integre custodisse ' nec mentis habuisse nec corporis corruptelam ' et nullius mortalis criminis sensisse contactum * firma suorum confessorum assertione monstratur. Carnem suam assidua cibi et potus parcitate restrinxit * et in Domini justificationibus assidue exercebatur. Nocturna quidem silentia humane deputata quieti ' post dormitionem brevem decurrebat in studiis lectionum * et somni tempus vigiliis occupabat. Dies autem impendebat commodis animarum + vel sedulis immorando predicationibus ' vel confessionum audientie insistendo ' aut hereticum dogma pestiferum ' validis rationibus confutando * in quibus specialis dono gratie noscitur claruisse.

  • Innocentius IV, bulla « Magnis et crebris », BOP I, p. 228a.
  • < BHL 6722

42.2 Lectio secunda.

Devotione insuper gratus ' humilitate lenis ' obedientia placidus ' benignitate suavis ' pietate compatiens ' patientia constans ' caritate prestabilis ' et in cunctis morum maturitate compositus * alios profusis virtutum aromatibus attrahebat. Fervens quoque amator fidei ' cultor precipuus ' propugnator ardentior + sic animo suo illam impresserat ' sic se totum in illius manciperat obsequium * quod queque ipsius verba et opera virtutem fidei redolebant. Pro hac quoque mortem subire cupiens ' hoc principaliter a Domino attentis et crebris supplicationibus postulasse probatur * quod non sineret eum ex hac luce migrare ' nisi sumpto pro illa calice passionis. Unde quia meruit tantus athleta specialem palmam de pugna tam strenua reportare * ac in celibem patriam sertis1 presignitus roseis introire + cum de civitate Cumana ubi fratrum sui ordinis ibi morantium prior erat ' Mediolanum pergeret ' pro exequenda inquisitione contra hereticos sibi ab Apostolica Sede [c]o[m]missa ' sicut in publica predicatione predixerat * quidam de ipsorum hereticorum credentibus prece illorum inductus et pretio ' in eum iter salutaris propositi prosequentem funestus insiliit. In agnum utique lupus ' ferus in mitem ' in pium impius + furibundus in mansuetum ' in modestum2 effrenis * prophanus in sanctum. Sacrum autem illius caput gladio crudeliter impetens ' diris in eum impressis vulneribus ' et saciato sanguine justi ense + venerandum illum non divertentem ab hoste ' sed exhibentem se protinus hostiam ' et cesoris sustinentem in patientia truces ictus * dimisit ' spiritu petente superna ' in ipso loco passionis occisum.

  • ibid. p. 228-229.

42.3 Lectio tercia.

Quia vero non voluit Dominus ipsius abscondere sanctitatem * nec in vita latere sic potuit quin miraculorum claritate pateret. Cujusdam et enim nobilis filium pre nimio et horribili totius gule tumore nec loqui nec spirare valentem ' levatis ad Deum manibus ' et crucis in eum facto signaculo ' illoque accipiente ipsius capam ' et in infirmo superponente3 loco * sanavit.

Post mortem vero ipsius lampades ad sepulcrum ejus venerabile ' dependentes * pluries per seipsas ' absque omni humano studio et ministerio ' divinitus sunt accense. Quia conveniens nimis erat ' ut quoniam igne ac lumine fidei excellenter claruerat * singulare de ipso ignis et luminis miraculum appareret. Quidam autem dum vesceretur cum aliis ' et ipsius sanctitatem et miracula depravaret + sumpto quodam sub hac obtestatione morsello quod eum non posset si circa hec delinqueret transglutire * sensit mox ipsum suo gutturi sic herentem ' ut eum inducere vel educere non valeret. Quare ilico penitens ' et jam vultus mutato colore ' quasi sentiens vicine mortis eventum + facto intra se voto quod linguam decetero ad talia non laxaret * fuit protinus illo evomito liberatus.

Alii etiam diversis infirmitatibus occupati ' qui sepulchrum ejus in vehiculis et aliis sustentaculis adierunt * exinde postmodum plena incolumitate recepta * sine aliquibus subsidiis rediere. Ad hec magna hereticorum ' et ipsorum credentium multitudo ' cum tantam fidei adverterent efficaciam et ad eam tot certis et apertis signorum indiciis ' tanquam quibusdam preconibus clamantibus vocarentur + nec possent quasi tam valide illorum instantie non parere * ad ipsius lucem fidei de sui erroris nubilo est conversa. Quid plura ? His et quam multis aliis miraculis gloriosis ' magnificavit Dominus sanctum suum * et colendum exhibuit universis.

  • ibid. p. 229.

a La bulle de canonisation Magnis et crebris date du 25 mars 1253. La bulle Magna magnalia (éd. BOP I, p. 252) devait encore insister, le 8 août 1254, sur la nécessité de célébrer cette fête avec toute la solennité voulue. Sur l'introduction de la fête chez les Prêcheurs, cf. Annexe 2.1, chapitre de Buda, 1254.
1 sertis] rep. a.c.
2 in modestum] inmodestum a.c. (i.e. imodestum + tilde).
3 superponente] superponentem a.c.