École des chartes » ELEC » Le sanctoral du lectionnaire de l'office dominicain (1254-1256) » [PROPRIUM DE SANCTIS] » [PARS HIEMALIS] » 24- Vincentius, m.

24- Vincentius, m.

sda, 22 I

In festo sancti Vincentii martiris.

Sermo sancti Augustin. Å .

24.1 Lectio prima.

Vincentii martiris fortissimam passionem celebrare sollemniter juvat * et non segniter predicare. Vidimus animo quanta pertulerit + que audierit * que responderit. Ante oculos nostros mirandum spectaculum constitutum est * judex iniquus ' tortor cruentus ' martir invictus ' crudelitatis pietatisque certamen. Hinc insania ' inde victoria ' in auribus nostris insonuit * caritasque in cordibus nostris exarsit. Amplecti et osculari si fieri posset ' dilaniata illa membra vellemus ' que tantis penis sufficere mirabamur + et que cruciari nolebamus * quia cruciabantur amabamus. Quis enim videre velit ' hominem in corpus humanum humanitate amissa furentem ?

  • Ps. Augustinus, s Caillau I 47, PLS 2, = 1, c. 417-418.
  • CPP 1277

24.2 Lectio secunda.

Quem cernere libeat divaricatos artus ' nature figuram ereptam ' ossa extendendo separata ' exarando nudata ? Quis non adversetur ? Quis non exhorreat ? Et tamen hec omnia feda ' et horrenda ' justicia martiris pulcra faciebat * et ipsa pro fide ' pro pietate ' pro spe futuri seculi ' pro caritate Christi mirabilis fortitudo ' terram ac funestam tormentorum ac vulnerum faciem ' decore glorie perfundebat. Denique in eodem spectaculo * studia cum persecutore divisimus. Illum delectabat pena * nos causa. Illum cruciatus * nos virtus. Illum vulnera * nos corona. Illum quod in doloribus diutissime tenebatur * nos quod doloribus minime frangebatur. Illum quia vexabatur in carne * nos quia permanebat in fide.

  • ibid. = 1, c. 418.

24.3 Lectio tercia.

Itaque ubi illum sua pascebat immanitas * ibi torquebat martiris veritas. Nos autem horrenda jubentem vix ferebamus * sed deficientem cum Vincentio vincebamus. Nec nos tamen vel ipse per seipsum extitit victor * sed per illum qui pre omnibus exaltatus prebet auxilium ' qui pro omnibus passus ' reliquit exemplum. Ille exhortatur ad prelium * vocat ad premium. Sed ita expectat certantem * ut adjuvet laborantem.

Audiamus conservum ' persecutoris linguam constantibus et veracibus responsionibus convincentem * sed prius audiamus Dominum dicentem : Non vos estis qui loquimini * sed Spiritus Patris vestri. [Mat. 10, 20]

  • ibid. = 1-2, c. 418.

24.4 Lectio quarta.

Dignus itaque Vincentius a Domino coronari * in quo eligit et per patientiam et per sapientiam gloriari. Dignus sollemni celebritate ' dignus eterna felicitate + pro qua adipiscenda leve duxit quicquid immanissimus judex terruit * quicquid carnifex cruentus inflixit. Transactum est quod pertulit * non transiturum est quod accepit. Si vexata sunt membra ' si viscera cruciata ' tam crebre et tam crudeliter repetita tormenta ' et si fierent multo graviora * non sunt condigne passiones hujus temporis ad futuram gloriam que revelabitur in nobis. [Rom. 8, 18]

  • ibid. = 2, c. 419.

24.5> Lectio quinta.

Augustinus in sermone de eodem « In Passione ». Å .

In hujus corpore variis penis exarato ' jam tormenta defecerant * et adhuc membra durabant. Tot convicta miraculis persistebat impietas * tot vexata suppliciis ' non cedebat infirmitas. Agnoscatur ergo operata divinitas. Quando enim corruptibilis pulvis contra tam immana tormenta duraret + nisi in eo Christus habitaret ?

Habebat in sermone fiduciam * in passione tolerantiam. Nemo ergo de suo corde presumat * quia ut bona prudenter loquamur ' ab illo est ' non nostra sapientia + et ut mala fortiter perferamus * ab illo est ' non nostra patientia.

  • Augustinus, s 276, PL 38, cap. 1, c. 1255-1256.
  • CPL 284, PLS II, c. 401

24.6 Lectio sexta.

Recolite martyrum regem cohortes suas spiritalibus armis instruentem ' bella monstrantem + adjutoria ministrantem * premia pollicentem. Qui cum dixisset ' in hoc mundo pressuram habebitis * mox adjunxit : Sed confidite * ego vixi mundum. [Jo. 16, 33] Quid ergo miramur ' si in illo vicit Vincentius + a quo victus est mundus ? Mundus etsi premit * non opprimat. Si oppugnat * non expugnet. Duplicem mundus aciem producit contra milites Christi. Blanditur enim ut decipiat * terret ut frangat. Non nos teneat propria voluntas + non nos terreat crudelitas aliena * et victus est mundus.

  • ibid. cap. 1-2, c. 1256.

24.7 Lectio septima.

Si consideretur in ista passione humana patientia * incipit esse incredibilis. Si virtus agnoscatur divina * desinit esse mirabilis. Tanta grassabatur crudelitas in martiris corpore * et tanta tranquillitas proferebatur in voce ! Tanta penarum asperitas seviebat [194b] in membris + et tanta securitas sonabat in verbis * ut putaremus Vincentio patiente alium loquentem ' alium torqueri. Et vere ita erat. Caro enim patiebatur * et Spiritus loquebatur. Et loquente Spiritu non solum convincebatur impietas * sed etiam confortabatur infirmitas.

  • ibid. cap. 2, c. 1256.

24.8 Lectio octava.

Clariorem nobis martirem tormenta faciebant. Multiplici enim vulnerum varietate confossus ' non deserebat pugnam * sed acrius itabat. Putares quod eum duraret flamma * non ureret. Et quantum vasa figuli probat fornax + probatus est ' atque decoctus illo igne Vincentius * Dacianus vero arsit atque crepuit. Quid enim erant verba irascentis + nisi fumus ardentis ? Ergo martiri nostro refrigerium in corde habenti ' flammas extrinsecus admovebat * sed ipse facibus furoris accensus ' tanquam clibanus intus ardebat. Non tantum ergo martirem cruciabant plurima tormenta * quantum illum vastabat insania. Sed jam, fratres, omnia illa transierunt * et ira Daciani ' et pena Vincentii. Nunc autem pena Daciano * corona vero manet Vincentio.

  • ibid. cap. 3-4, c. 1256-1257.

24.9 Lectio nona.

Denique etiam in hoc mundo * martiris Vincentii gloriam demostremus.1 Que hodie regio ' queve provincia + que natalem non gaudet celebrare Vincentii ? Quis autem hodie Daciani vel nomen audisset + nisi Vincentii passionem legisset ? Quod vero tanta cura servavit Dominus martyris corpus + quid demostravit ' nisi se gubernare viventem ' quem non reliquit exanimem ? Vicit ergo Dacianum vivens Vincentius * vicit et mortuus. Vivens tormenta calcavit * mortuus maria transnatavit. Ipse inter undas gubernavit cadaver extinctum * qui inter ungulas ' animum donavit invictum. Non flexit flamma cor ejus * non mersit aqua corpus ejus. Sed in his omnibus nichil aliud est * nisi preciosa semper in conspectu Domini mors sanctorum ejus. [Ps. 115, 15]

  • ibid. cap. 4, c. 1257.

a La Saint-Vincent a obtenu le rang de semiduplex dans une admonition de 1239 (Acta, p. 11).
1 demostremus] sic pro demonstremus.