École des chartes » ELEC »
Notice: Undefined index: uri in /var/www/diple/php/Diple.php on line 362
Le sanctoral du lectionnaire de l'office dominicain (1254-1256) » [PROPRIUM DE SANCTIS] » [PARS AESTIVALIS] » 79- Maria Magdalenae

79- Maria Magdalenae

sd, 22 VII

79.1-4N

Sermo qui communiter legitur in Ecclesia, editus de diversis dictis evangelistarum et sanctorum de Magdalena. Å .

[204c]

In festo beate Marie Magdalene.

79.1 Lectio prima.

Fuit igitur secundum seculi fastum clarissimis exorta natalibus beatissima Maria Magdalene * que ut Patrum asserunt traditiones ' a Magdalo castello Maria Magdalene nuncupata(ta) est. Hanc non solum generis sui dignitas ' verum etiam patrimonii jura ' et parentum successus splendidam reddiderant * adeo ut duplicatus honor ' nominis excellentiam circumquaque1 diffunderet. Solent enim apud homines plus divitum quam pauperum sciri nomina. Sed quia rerum affluentiam voluptas interdum comes assequitur * adolescentioris vite tempora ' lubricis supposuit regenda discursibus ' soluto pudicitie freno.

  • Pseudo-Odo Cluniacensis, sermo de beata Maria Magdalene, PL 133, c. 714B.
  • BHL 5439

79.2 Lectio secunda.

Hec est illa mulier in civitate peccatrix * cui secundum Lucam ' quia dilexit multum ' dimissa sunt peccata multa. [Luc. 7, 37] Hec est cui secundum Marcum ' surgens Jesus primo apparuit * de qua ejecerat septem demonia. [Marc. 16, 9]

Hec est que super Domini caput ' preciosissimi liquorem effudit odoris.

Hec est que adepta clementia ' postpositis omnibus ' adeo Domino familiaris est effecta * ut ipsum non solum mente ' sed etiam corpore2 sequeretur ' de propriis facultatibus eidem ministrans.

Hec est de qua Dominus ait : Ubicumque fuerit predicatum evangelium istud in toto mundo * dicetur et quod hec fecit in memoriam ejus. [Marc. 14, 9]

  • ibid. c. 714BC, 714D, 715B et 716A.

79.3 Lectio tercia.

Hec est que sedens secus pedes Domini et audiens verbum ejus * optimam partem elegit. [Luc. 41, 42] Hec est quam secundum Johannem diligebat Jesus. [Jo. 11, 5] Unde ut vidit eam corruentem ante pedes suos ' et plorantem super fratre mortuo ' et Judeos qui cum ea venerant plorantes * infremuit spiritu. [ibid.] Qua in re germinis sublimitas ' ac secularis pompe dignitas ipsius ' in hoc dinoscitur + quando jam in quatriduana fratris morte tanta nobilium et potent[i]um multitudo Judeorum ad ipsius mitigandum confluxerant dolorem * nec passi sunt sine sui presentia ad fratris tumulum eam properare.

  • ibid. c. 716D-717C.

79.4 Lectio quarta.

Hec est que discipulis terga vertentibus * cum Domino in cruce posito remansit * nec a mortuo potuit separari ' quousque eum in sepulcro collocari perspexit. Mane autem sabbati cum adhuc tenebre essent ' neque propter sexus fragilitatem ' neque propter magnitudinem lapidis ' neque propter metum custodum retracta * cum aromatibus ad sepulchrum intrepida pervenit.

Et quia corpus Domini non invenit ' furatum credidit * atque festina quod vidit ' discipulis nuntiavit. At illi currentes venerunt * et ita invenerunt. Ipsis autem reversis ad semetipsos * ipsa stabat ad monumentum foris plorans. [Jo. 20, 11] Et quia ab inquisitione non cessavit + ipsum prima videre meruit * visumque discipulis nuntiavit.

  • ibid. c. 718BD et 719AC.

79.5 Lectio quinta.

Ex gestis ejus. T .

Post Spiritus autem Paracliti missionem ' persecutionis procella seviente ' discipulis diversa regna petentibus + beata Maria Magdalene cum beato Maximino uno ex septuaginta discipulis ' cui fuerat sociata, sicut Virgo beata ' Johanni evangeliste * ascendentes navem ' Marsiliam pervenerunt. Deinde Aquensem ingressi sunt comitatum * ut populum incredulum ad agnitionem Dei perducerent. Rexit autem Ecclesiam Aquensem beatus Maximinus multis diebus * verbo predicationis ' et miraculis ' choruscando.

  • cf. BHL 5443

79.6a Lectio sexta.

Appropinquante autem tempore quo beata Maria Magdalene e carnis ergastulo solveretur * vidit Christum ad celestis Regni gloriam se vocantem. Transiit autem undecimo kalendas augusti. Hujus sanctissimum corpus ' beatus Maximinus antistes ' diversis conditum aromatibus ' in honorifico collocavit mausoleo * in quo et ipse post transitum a fidelibus depositus est.

79.6b

Ex hystoria translationis ejus. T .3

Translatum est autem corpus beate Marie Magdalene de loco predicto ad monasterium quod dicitur Verziliacum * anno passionis Domini septingentesimo quadragesimo nono ' sub Gerardo nobili comite Burgundie ' Aquense civitate a barbaris devastata.

  • cf. BHL 5489/92a

79.7a Lectio septima.

Secundum Lucam.

In illo tempore * rogabat Jesum quidam Phariseus * ut manducaret cum illo. Et ingressus domum Pharisei * discubuit. Et reliqua.

  • Luc. 7, 36.

79.7b

Omelia beati Gregorii pape. Å .

Cogitanti michi de Marie penitentia * flere magis libet quam aliquid dicere. Cujus enim vel saxeum pectus ' ille hujus peccatricis lacrime ' ad exemplum penitendi non emolliant ? Consideravit namque quid fecit * et noluit moderari quid faceret. Super convivantes ingressa est ' non jussa venit * inter epulas lacrimas obtulit. Discite quo dolore ardet * que flere inter epulas non erubescit.

  • Gregorius Magnus, H II 33, PL 76, c. 1239C.
  • CPL 1711

79.8 Lectio octava.

Sed ecce quia turpitudinis sue maculas aspexit + lavanda ad fontem misericordie cucurrit * convivantes non erubuit. Nam quia semetipsam graviter erubescat intus * nichil esse credidit quod verecundaretur foris. Quid igitur miramur, fratres ? Mariam venientem + an Dominum suscipientem ? Suscipientem dicam + an trahentem ? Dicam melius trahentem et suscipientem. Quia nimirum ipse eam per misericordiam traxit intus * qui per mansuetudinem suscepit foris. Sed jam textum sancti Evangelii percurrentes * ipsum quoque [204d] ordinem quo venerit sananda videamus. Attulit alabaustrum unguenti * et stans retro secus pedes Domini Jesu ' lacrimis cepit rigare pedes ejus + et capillis capitis sui tergebat * et osculabatur pedes ejus ' et unguento ungebat. [Luc. 7, 37-38]

  • ibid. c. 1239D-1240A.

79.9 Lectio nona.

Liquet fratres ' quod illicitis actibus mulier prius intenta * unguentum sibi pro odore carnis sue adhibuit. Quod ergo sibi turpiter exhibuerat * hoc jam Deo laudabiliter offerebat. Oculis terrena concupierat * sed hos jam per penitentiam conterens ' flebat. Capillos ad compositionem vultus exhibuerat * sed jam capillis lacrimas tergebat. Ore superba dixerat * sed pedes Domini osculans ' hoc in Redemptoris vestigia figebat. Quot ergo in se habuit oblectamenta * tot de se invenit holocausta. Convertit ad virtutum numerum ' numerum criminum * ut totum serviret Deo in penitentia ' quicquid ex se ' Deum contempserat in culpa.

  • ibid. c. 1240AB.

a Il n'y a pas lieu de s'étonner que Humbert fasse ici référence à la translation à Vézelay, car c'est à partir de 1280 seulement que les Dominicains de Saint-Maximin se targuent d'avoir découvert les vraies reliques de la sainte. Dans la bataille qui s'ensuivra, les moines de Vézelay auront d'ailleurs le dessous, puisqu'en 1295 Boniface VIII reconnaît la possessions des reliques magdaléniennes aux Dominicains. Cf. à cet égard V. Saxer, Le dossier vézelien de Marie-Madeleine : Invention et translation des reliques en 1265-1267 : Contribution à l'histoire du culte de la sainte à Vézelay à l'apogée du Moyen Age, Bruxelles, 1975 (Subsidia hagiographica, 57), p. 163-165 et 207.
1 circumquaque] circumqueque.
2 corpore] mente a.c.
3 in marg.