École des chartes » ELEC » Le sanctoral du lectionnaire de l'office dominicain (1254-1256) » [PROPRIUM DE SANCTIS] » [PARS HIEMALIS] » 10- Sylvester, p. et c.

10- Sylvester, p. et c.

s, 31 XII

In festo sancti Silvestri.

10.1 Lectio prima. T .1

Eusebius Cesariensis.

Sanctus Silvester cum esset infantulus ' a vidua matre sua Justina ' sancto Cyrino presbitero traditus * ad summum apicem christiane religionis attigit. Factus itaque juvenis * ho[s]pitalitatem tota diligentia exhibuit. Unde sanctum Tymotheum advenam ' Christum publice predicantem ' hospitio suscepit, persecutionis tempore * quod etiam ipsi pontifices formidabant facere. Quem etiam martirizatum ' [191c] noctu rapiens ' ad domum suam detulit * eique cum sancto Melchiade papa et clericis suis ' exequias dedicavit.

  • cf. BHL 7726-7731

10.2 Lectio secunda.

Tarquinius autem Urbis prefectus sperans Tymotheum habuisse pec(c)unias ' Silvestrum cepit * easque sub comminatione tormentorum sibi dari precepit. Sed cum illum divitias non habere sentiret ' titulum ei christianitatis opposuit * dicens eum tormentis variis finiendum ' nisi ydolis immolaret. Cui Silvester : « Stulte ' hac nocte anima tua auferetur a te * ut tormenta que christianis temporaliter irrogas ' tu eterna recipias. » Interea Silvester cathenatus ad carcerem ducitur * et Tarquinius ad convivium vocatur. Dumque Silvester in carcere oraret + os piscis versatum est in ejus guture * sicque tandem mortuus est.

10.3 Lectio tercia.

Tunc omnes christiani cum episcopo ad carcerem pergunt * et inde Silvestrum educunt. Cui tantam Deus gratiam contulit * ut non a christianis tantum ' sed etiam a gentilibus ' nimio diligeretur affectu. Erat enim aspectu angelicus ' sermone nitidus * integer corpore ' sanctus opere + consilio magnus ' fide catholicus * spe patientissimus ' caritate diffusus. Denique sancto Melchiade ad Dominum migrante ' hic in pontificem levatur * omni clero et populo in ejus electionem acclamante. Erat autem omni suavitate conspicuus * inter divites et pauperes medius + ut et pauperes illum quasi parem aspicerent * et divites quasi superiorem sibi divitem estimarent. Pauperumque maxime curam gerebat.

10.4 Lectio quarta.

Cum autem exisset edictum ' ut christiani cogerentur ad immolandum ydolis * secedens ab Urbe Silvester ' Syrapti latibulo se collocavit cum suis clericis. Constantinus autem Augustus cum jam christianorum plurimas strages per omnes provincias perpetrasset * a Deo lepra in toto corpore percussus est. Et cum a nullo medicinam recipere posset + dixerunt pontifices Capitolii piscinam debere fieri ' ac puerorum sanguine repleri * in quo calido et fumante nudus descendens ' mox posset a lepra mundari. Missum est igitur * et supra tria milia infantes Romam adducti ' traditi sunt pontificibus occidendi.

10.5 Lectio quinta.

Cum autem imperator ad Capitolium pergeret ' ut ibi lavaretur in sanguine puerorum * occurrit multitudo mulierum ' que resolutis crinibus ' et nudatis pectoribus ululantes ' coram eo se straverunt in plateis lacrimantes. Ille vero percunctatus causam * didicit has esse matres puerorum ' quorum effundendus erat sanguis ' ut ipse in eo lotus sanaretur. Tunc ille facinus exhorruit * et prorumpens in lacrimas ait : « Cur hoc utar lavacro scelerato ? Melius est propter innocentium mori salutem * quam per eorum interitum vitam recuperare crudelem. » Sic ad palatium rediit * filiosque matribus cum donis ' amplissimis reddidit.

10.6 Lectio sexta.

Ipsa vero nocte, astisterunt ei in somnis ' apostoli Petrus et Paulus * dicentes : « Quia sanguinis innocentis effusionem horruisti * missi sumus a Domino Jesu Christo dare tibi sanitatis recuperande remedium. Silvester episcopus, ritus et delubra fugiens populi gentilis * in monte Syrapti latet cum clericis suis. Hic accersitus tibi piscinam ostendet + in qua dum te tercio immerserit * lepra te deseret. Hanc ergo mercedem Deo redde * ut verus christianus fias. » His dictis evigilans Constantinus * statim misit ad montem ' qui beatum Silvestrum cum reverentia exhiberent.

10.7 Lectio septima

Quesitus ergo pontifex et inventus * ad curiam cum suis clericis velut ad martyrium perrexit.2 Cui assurgens Augustus * somnum suum exposuit. Tunc sanctus Silvester querenti qui essent illi dii qui sibi apparuerant * ostendit illos non esse deos ' sed Dei servos. Et cum ei vitam illorum enarrasset * eorum ymagines requirenti monstravit. Quas optime recognoscens ' doctrine sancti Silvestri credidit * et statim baptizatus ' de fonte sanus exivit. Super eum quoque lux intolerabilis quasi fulgur emicuit * que omnium mentes exterruit ' et aspectus obtexit. Unde ' et ipse mundus exurgens ' Christum se vidisse asseruit * magnaque populi multitudo in Christum credidit.

10.8 Lectio octava.

Post hec Helena mater Augusti a Judeis circunventa ' litteras ad eum misit * laudans quidem quod ydola reliquisset + sed vituperans quod, spreta lege Judeorum in qua Deus adoratur * hominem crucifixum adoraret. Tunc ei rescripsit ut magistros Judeorum adduceret + et ipse pontifices christianorum proferret * ut panderet disputatio ' cui fidei magis adherendum esset. Facta est igitur congregatio * longuaque concertatio. Tandemque beato Silvestro rationes fidei probabiles ostendente + taurum quoque ferocissimum in Christi nomine quem Zambri videns in nomine demonis interfecerat a morte suscitante * Judei omnes pedibus ejus provoluti ' Christo se credere fatebantur. Helena quoque credidit cum omnibus filiis suis et ipsi judices altercationis * et plus quam tria milia de Judeis.

10.9 Lectio nona.

Post aliquot dies dixerunt Augusto * templorum pontifices : « Populus Romanus invictissimi draconis afflatu periclitatur + quia solebant virgines dee Veste per omnes kalendas ad ejus descensum abire * et cibos ei similaginis ministrare. Ex quo autem pietas vestra legem [191d] christianam accepit ' huic nichil fertur * et ob hoc indignatur. » Sed et hunc sanctus Silvester in nomine Christi filo canabino ligavit * et usque ad diem Judicii sub signo crucis eum reclusit. In ipso anno baptizati sunt triginta milia virorum * exceptis mulieribus et parvulis. Sedit autem in cathedra annos .XXIII. menses .X. dies .XI. * et sepultus est in cimiterio Priscille.


1 . T .] in marg.
2 coma + littera notabilior.